آیا مراحل تدوین برنامه استراتژیک را می شناسید؟ تمام شرکت ها و واحدهای کسب و کار چه در مقیاس کوچک و چه در مقیاس بزرگ با اهداف خاصی تاسیس می شوند. آنچه که ما در ظاهر می بینیم فعالیت پیوسته و مداوم شرکت برای کسب سود بیشتر است اما حقیقت چیزی ست که در پس پرده وجود دارد و برای ما نمایان نیست. شرکت ها و مجموعه های کسب و کار اهداف بلندپروازانه خود را در قالب اهدافی با افق های دید بلندمدت در نظر می گیرند که در اصطلاح مدیریتی به آن چشم انداز گفته می شود.
آشنایی با مفهوم برنامه استراتژیک
چشم اندازها فراتر از ماموریت های متداول سازمان هستند و رسیدن به آن ها نیازمند تلاش و برنامه ریزی است. سازمان ها بدین منظور شروع به تدوین برنامه استراتژیک می کنند. در ادامه قصد داریم کمی بیشتر پیرامون این برنامه و شیوه تدوین آن به گفتگو بپردازیم بنابراین با ما همراه باشید.
مراحل تدوین برنامه استراتژیک
سازمان ها دارای اهداف گوناگونی هستند. برخی از این اهداف را نمی توان در بازه های زمانی محدود محقق نمود. بنابراین باید افق دید بلند مدت برای تحقق یافتن آن ها در نظر گرفت. بدین منظور برنامه هایی تدوین می شود که به آن ها برنامه های استراتژیک می گویند. برنامه استراتژیک برنامه ای است که از آن برای پیشبرد و محقق ساختن اهداف بلندمدت سازمان استفاده می شود. این برنامه باید در راستای ماموریت های سازمان باشد. مراحل تدوین این برنامه به شرح زیر است؛
-
اهداف سازمان و موقعیت کنونی آن را بشناسید
برای اینکه بتوانید یک برنامه استراتژیک تدوین کنید باید اهداف کوتاه مدت و بلندمدت سازمان را بشناسید. بدین منظور باید شناخت دقیقی از فضای کسب و کاری که در آن فعالیت می کنید داشته باشید. اکنون کجا هستید؟ به کجا می خواهید بروید؟ فرصت های موجود در فضای کاری شما چیست؟ نقاط ضعف و قوت سازمان شما چیست؟ رقبای شما چه کسانی هستند؟ مزیت های رقابتی آنها چیست؟ با پاسخ های واقع بینانه به این سوالات است که می توانید قدم در راه تدوین برنامه استراتژیک بگذارید.
-
ماموریت، ارزش و چشم انداز سازمان تان را تعیین کنید
در 5 سال آینده قرار است کجا باشید؟ برای رسیدن به این جایگاه باید چه اقداماتی انجام دهید؟ چه محصولاتی تولید کنید؟ از چه مسیری حرکت کنید؟ پاسخ دهی به این سوالات تعیین کننده چشم اندازها و ماموریت سازمان شما است. شما باید چارچوب های کاری خود را تعیین کنید و نام آن ها را ارزش بگذارید. به عنوان مثال ممکن است ارزش سازمان شما تولید کمترین میزان آلاینده باشد بنابراین باید استفاده از انرژی های پاک را در فرآیند تولید لحاظ کنید.
-
اهداف بلندمدت سازمان شما چیست؟
در این مرحله باید اهداف بلندمدت را ترسیم کنید. بدین منظور کافیست تا چشم انداز سازمان را به سه تا پنج بخش کوچکتر تقسیم نمایید.
-
برنامه سالانه سازمان را مشخص کنید
در این گام باید اهداف بلندمدت سازمان را به اهداف سالیانه تبدیل کنید. در این مرحله شما به کمک مدیران واحدهای مختلف سازمان نیاز دارید. چرا که این افراد با واقعیت سازمان از نزدیک در ارتباط اند و اهداف را واقع گرایانه و دست یافتنی تعیین می کنند. در نتیجه مشارکت بیشتری در تحقق آنها خواهند داشت. هر هدف سالانه باید یک برنامه اجرایی مختص به خود و یک مسئول پاسخگو داشته باشد که گزارش دهی پیشرفت را بر عهده گیرد. برای سنجش میزان تحقق اهداف سالیانه باید از شاخص های KPI استفاده کرد.
-
بازبینی را فراموش نکنید
فراموش نکنید هیچ برنامه ای حتی برنامه استراتژیک نیز همیشگی و دائمی نیست. بنابراین باید در چرخه بهبود مستمر قرار گیرد و دائما با شرایط جدید آپدیت شود. رقبا دائما در حال پیشرفت هستن، صنعت دائما در حال تغییر است و ممکن است قوانین صنعتی که در آن هستید تغییر پیدا کند. از طرفی سازمان شما دائما در حال ارتقا و گسترش است پس نیاز است که برنامه استراتژیک را به طور دوره ای مورد بازبینی و اصلاح قرار دهید. برنامه های استراتژیک معمولا بین 3 تا 5 سال اعتبار دارند.
داشتن برنامه استراتژیک الیت بیزینس مدل به سازمان ها کمک می کند تا هزینه های کمتری را متحمل شوند و میزان فروش خود را افزایش دهند. بسیاری از سازمان ها موفقیت مالی خود را مرهون داشتن یک برنامه استراتژیک اصولی هستند. به کمک برنامه استراتژیک تمام عناصر سازمان در راستای محقق ساختن یک هدف بلندمدت به صورت متحدالشکل و یکپارچه حرکت می کنند و همسو می شوند. داشتن مزیت رقابتی در برابر رقبا، به حداقل رساندن ریسک و تقویت انگیزه و بهینه سازی مصرف منابع نیز از مزیت های داشتن برنامه استراتژیک است. با طی کردن مراحل تدوین این برنامه به درستی، می توانید اهداف بلند مدت سازمان را محقق نمایید.
