تاثیر کرونا بر مدل کسب و کار و هم چنین شناسایی فرصت‌های بالقوه و واکنش‌های مناسب در برابر ریسک ابزاری با روش هایی که در ادامه پیشنهاد می دهیم ارزیابی نمایید. برای شروع باید به چهار بُعد اصلی مدل کسب و کارتان یعنی مشتریان، ارزش پیشنهادی، اثبات ارزش و قابلیت‌ها نگاهی بیندازید. در گام بعدی، ارتباط بین این ابعاد را تحلیل کنید.سپس به تعریف اهداف واقع‌گرایانه برای سازمان طی بحران و بعد از آن بپردازید. ممکن است بخواهید اهداف مختلفی برای سناریوهای مختلف بحران ( از قبیل بازیابی سریع از بحران یا دوره طولانی مدت قرنطینه) مدنظر قرار دهید.
هنگامیکه بحرانی همچون شیوع کرونا سازمانی را مورد هدف قرار می‌دهد، مدیران اجرایی سازمان باید هم تاثیرآنی و هم تاثیر بلند مدت آن را بر مدل کسب و کار خود ارزیابی کنند. چارچوبی که بدست آورده‌ایم می‌تواند به مدیران اجرایی جهت شناسایی خطرات و فرصت‌های ناشی از بحران مدل کسب و کار کمک کند.
چهار بعد اصلی
تقاضای مشتری
برای تاثیر کرونا بر مدل کسب و کار در ابتدا باید به ارزیابی این امر بپردازید که بحران برای تقاضای مشتری به چه معناست. آیا تقاضای کل افزایش می‌یابد یا کاهش؟ الگوهای مخارج چه تغییری خواهند داشت ( برای مثال، هزینه بیشتر برای استریمینگ و هزینه کمتر برای سینماها)؟ آیا لازم است به فکر کانال‌های جدید تحویل باشید ( برای مثال، تغییر جهت دادن از تجارت خشت و ملات ( فروشگاه‌های سنتی) به سمت فروشگاه آنلاین)؟ آیا گروه‌های جدیدی از مشتریان وجود دارند که باید مدنظر قرار گیرند؟ ( برای مثال، دولت یا مشتریان ادارات مرکزی) و بالاخره اینکه آیا این ویروس باعث ایجاد دغدغه در خصوص ایمنی می‌شود ( برای مثال، اگر ارائه خدمات شما حتما به صورت رو در رو باشد).
تاثیر بر ارزش پیشنهادی
لازم است در خصوص اینکه این بحران چه تاثیری بر ارزش پیشنهادی‌تان خواهد داشت تامل کنید. برای مثال، اجازه دهید به صنعت خودمان یعنی تحصیلات بپردازم. با وجود بحران کرونا نیازهای مشتریان تغییری نکرده است، دانشجویان هنوز خواهان فارغ‌التحصیلی هستند. اما اگر قرار باشد پردیس‌های دانشگاهی به مدت طولانی بسته شوند دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها باید در خصوص اینکه چگونه می‌توانند به عنوان یک موسسه آنلاین ایجاد ارزش کنند و خود را از دیگر رقبا متمایز سازند بازاندیشی کنند ( انتظار می‌رود استعمال گسترده موک‌ها ( دوره آنلاین انبوه و باز) و یادگیری ترکیبی بخاطر بحران افزایش یابد).
اثبات ارزش
برای ارزیابی تاثیر کرونا بر مدل کسب و کار از واژه اثبات ارزش برای توصیف کانال‌های فروش و بازاریابی یک سازمان استفاده می‌شود. بحران حال حاضر با اعمال محدودیت بر تعاملات شخصی و سفرها باعث بسته شدن کانال‌های اثبات ارزش از قبیل جلسات با مشتریان، نمایش‌های تجاری و اجتماعات صنعتی ( صنفی) شده است. آیا برای اثبات ارزش به راه‌های جدیدی نیاز دارید؟ برخی از شرکت‌ها از وجود بحران به عنوان توجیهی برای پذیرش سریع نرم افزار ویدئو کنفرانس و فروش‌های آنلاین و تبلیغات بازاریابی استفاده می‌کنند.
قابلیت‌های سازمان
در آخر اینکه، قابلیت‌های سازمان همانند سوخت عمل می‌کنند که این امکان را برای شرکت فراهم می‌کنند تا برای مشتریان ایجاد ارزش کند. یک بحران ممکن است قابلیت‌هایتان را دچار مشکل کند و لازم است به قابلیت‌های متفاوت از قابلیت‌های معمول اولویت داده شود. برای مدیریت تجهیزات زمان کمی صرف می‌شود اما برای پشتیبانی IT ابزارهایی از قبیل ویدئو کنفرانس ممکن است زمان بیشتری صرف شود. از آنجاییکه زنجیره‌های تامین بین‌المللی در حال از هم گسیختن هستند قابلیت‌های زنجیره تامین و تولید موضوع برتر هستند و در بسیاری از سازمان‌ها بیشتر از معمول نیازمند منبع هستند. سطوح معمول عملکرد کارکنان و بهره‌وری با حرکت به سوی دفاتر کار خانگی، محدودیت‌های سفر و بیماری تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
تطبیق عناصر
وقتی که وضعیت خود را در خصوص چهار بُعد اصلی مدل کسب و کارتان ارزیابی کردید اکنون می‌توانید به این موضوع بپردازید که چگونه تغییرات بالقوه در یک بُعد با دیگر ابعاد تطبیق داده شود. کدام بخش‌های مشتری کدام بخش از مشتریان را ارزش گذاری می‌کنند و آیا این تغییر بخاطر وجود بحران است؟ برای مثال، مشتریانی که همیشه عاشق سرو غذا در رستوران بوده‌اند ممکن است به خرید غذای بیرون بر تغییر تمایل دهند یا شرکتهای پخش غذا ممکن است به کارمندان دورکار به عنوان بخش جدید مشتری نگاه کنند.
همچنین مشتریان ممکن است از یک کانال اثبات ارزش به کانال دیگر گذر کنند. برای مثال، از یک جلسه حضوری به جلسات آنلاین، از یک خواروبارفروشی به فروشگاه آنلاین، از توصیه‌های حضوری به توصیه‌های یوتیوب. به واسطه کمبود در یک قابلیت ( برای مثال، تولید در آسیا) قابلیت‌های تولید محلی برای حمایت از ارزش پیشنهادی فعال می‌شوند. هم چنین سازمان‌ها ممکن است قابلیت‌هایشان را از اثبات ارزش به ارزش پیشنهادی تغییر دهند تا به مشتریان خدمات رسانی کنند تا اینکه به متقاعد کردن مشتریان جدید بپردازند.
بطور خلاصه، یک بحران نه تنها هر ۴ بُعد یک مدل کسب و کار را به چالش می‌کشد بلکه فرصتهایی را برای تعدیل در هر یک از ابعاد و چگونگی ارتباط آن با دیگر ابعاد ایجاد می‌کند.
چگونه پروژه‌های بحران می‌توانند باعث تغییر مدل کسب و کار شوند؟
قبل از تصمیم‌گیری در خصوص هر گونه تغییر قابل توجه در مدل کسب و کار، باید در خصوص اینکه بحران روی استانداردهای عملکردی موجود چه تاثیری خواهد داشت تامل شود. با چه منافع و مضراتی مواجه خواهید شد؟ در بحران موجود، بازار سهام، سازمان شما را چگونه قضاوت می‌کند؟ چه تاثیری روی اعتبار شما خواهد داشت؟
اکنون به یک طرح برای دستیابی به این فرصتها و مدیریت زیان که با تجزیه و تحلیل‌ها آشکار شده‌اند نیاز دارید. ابزار نگاشت مدل کسب و کار می‌تواند به شما کمک کند تا لیستی از پروژه‌ها را برای سرمایه گذاری حین بحران آماده و اولویت بندی کنید. درسی که رکود اقتصادی پیشین به ما داد این است که شرکتهایی که فعال و رشد محور هستند و به ترمیم آسیب‌ها می‌پردازند در حال خروج تدریجی از بحران هستند.
