مدل های کسب و کار چگونه کار می کنند؟ تعاریف «مدل کسب و کار» متنوع هستند، ولی بیشتر مردم با این تعریف موافقند که این عبارت بیانگر این است که یک شرکت چگونه ارزش آفرینی و کسب ارزش می‌کند. ویژگی‌های مدل کسب و کار، ارزش پیشنهادی مشتری و مکانیزم قیمت گذاری را مشخص می‌کند، همچنین بیان می‌کند که شرکت چگونه خودش و کسی که برای تولید ارزش با او همکاری می‌کند را سازماندهی می‌کند و مشخص می‌کند که زنجیره تأمین خود را چگونه سامان می‌دهد. به طور کلی، مدل کسب و کار سیستمی است که اجزای مختلف آن معمولا به روش‌های پیچیده‌ای با هم در تعامل هستند تا شرکت به موفقیت برسد.
برای آشنایی با مدل کسب و کار پلتفرمی از این مطلب دیدن نمایید.
مدل کسب و کار (Business Model) چارچوبی است که نشان می‌دهد یک کسب و کار چگونه ارزش ایجاد می‌کند، ارزش ارائه‌شده را به مشتریان تحویل می‌دهد و در نهایت از این فرآیندها درآمد کسب می‌کند. این مدل‌ها به کسب و کارها کمک میکنند تا فرآیندهای اصلی خود را طراحی کنند و از منابع موجود برای دستیابی به اهداف استفاده کنند.
چگونه مدل‌های کسب و کار کار میکنند؟
1. خلق ارزش برای مشتریان
مدل‌های کسب و کار با شناسایی نیازها و خواسته‌های مشتریان، ارزش‌هایی را ارائه می‌دهند که مشکلات آن‌ها را حل یا تجربه‌ای بهتر فراهم میکنند.
- مثال: ایر‌بی‌ان‌بی (Airbnb) با ارائه اقامتگاه‌های متنوع و اقتصادی، تجربه‌ای منحصر‌به‌فرد برای مسافران ایجاد کرده است.
2. تحویل ارزش از طریق کانال‌ها
ارزش پیشنهادی باید از طریق کانال‌های مناسب و کارآمد به مشتریان تحویل داده شود. این کانال‌ها می‌توانند شامل فروشگاه‌های فیزیکی، اپلیکیشن‌های موبایل یا وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک باشند.
- مثال: دیجی‌کالا از وب‌سایت و اپلیکیشن خود برای تحویل سریع کالاها استفاده می‌کند.
3. ایجاد جریان‌های درآمدی پایدار
کسب و کارها با ایجاد مدل‌های درآمدی پایدار، از فعالیت‌های خود سودآوری میکنند. مدل‌های رایج درآمد شامل فروش مستقیم، اشتراک، تبلیغات و کمیسیون هستند.
- مثال: اسپاتیفای درآمد خود را از طریق اشتراک‌های پرمیوم و تبلیغات رایگان برای کاربران تأمین می‌کند.
4. مدیریت منابع و فعالیت‌های کلیدی
منابع و فعالیت‌های کلیدی در مدل‌های کسب و کار هماهنگی عملیات را تضمین میکنند. این بخش، شامل مدیریت منابع انسانی، لجستیک، فناوری و تولید است.
- مثال: اوبر منابع خود را بر فناوری و بهینه‌سازی شبکه رانندگان متمرکز کرده است.
5. ایجاد ارتباطات بلندمدت با مشتریان
مدل‌های کسب و کار موفق بر ایجاد روابط پایدار با مشتریان تمرکز دارند. این روابط از طریق ارائه خدمات عالی، برنامه‌های وفاداری و پشتیبانی مداوم شکل می‌گیرند.
- مثال: آمازون با ارائه خدمات پشتیبانی 24/7 و سیاست بازگشت کالا، مشتریان خود را وفادار نگه می‌دارد.
6. مدیریت هزینه‌ها برای حفظ سودآوری
مدیریت هزینه‌ها برای اطمینان از سودآوری، بخشی حیاتی از عملکرد مدل‌های کسب و کار است. این شامل کاهش هزینه‌های غیرضروری و بهبود بهره‌وری است.
- مثال: زارا (Zara) با استفاده از فرآیندهای تولید سریع و بهره‌وری بالا، هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد.
برای آشنایی با طراحی مدل کسب و کار از این مطلب دید نمایید.
نمونه‌های مدل‌های کسب و کار
مدل مبتنی بر اشتراک (Subscription):
- نحوه کار: مشتریان برای دسترسی به خدمات یا محصولات، مبلغی را به‌صورت ماهانه یا سالانه پرداخت میکنند.
- مثال: نتفلیکس، اسپاتیفای.
مدل مبتنی بر تبلیغات (Advertising):
- نحوه کار: درآمد از طریق نمایش تبلیغات به کاربران تأمین می‌شود.
- مثال: گوگل، فیس‌بوک.
مدل بازار دوطرفه (Two-Sided Marketplace):
- نحوه کار: پلتفرم‌ها خریداران و فروشندگان را به هم متصل میکنند و از هر دو طرف درآمد کسب میکنند.
- مثال: اوبر، ایر‌بی‌ان‌بی.
مدل فریمیوم (Freemium):
- نحوه کار: ارائه خدمات رایگان با گزینه‌های پیشرفته پولی.
- مثال: دراپ‌باکس، لینکدین.
مدل‌های کسب و کار نقشه‌ای برای موفقیت کسب و کارها هستند که نشان می‌دهند چگونه ارزش ایجاد و به مشتریان ارائه می‌شود و از چه طریقی درآمدزایی انجام می‌گیرد. با درک و بهینه‌سازی این مدل‌ها، کسب و کارها می‌توانند عملکرد خود را بهبود بخشیده و در بازار رقابتی پیشرو باشند.
اغلب با گذشت زمان در هر صنعتی یک مدل کسب و کار غالب پدیدار می‌شود. در نبود انحرافات و اغتشاشات بازار، این مدل موثرترین روش برای تخصیص و ساماندهی منابع را نشان می‌دهد. بیشتر تلاش‌ها برای معرفی یک مدل کسب و کار جدید با شکست مواجه می‌شوند، اما هر چند وقت یکبار یک مدل، موفق به براندازی مدل غالب می‌شود که این اتفاق معمولاً با بهره‌گیری از یک فناوری جدید به‌وقوع می‌پیوندد. اگر شرکت‌های تازه وارد، مدل را برای کنار زدن شرکت‌های قدیمی به‌کار بگیرند یا رقبا نیزآن مدل را اتخاذ کنند، آن وقت این صنعت متحول شده است.
برای آشنایی با نوشتن طرح توجیهی از این مطلب دیدن نمائید.
شرکت ایر بی اند بی (Airbnb) را در نظر بگیرید که صنعت هتلداری را کاملا متحول و دگرگون کرد. مدل های کسب و کار آن چگونه کار می کنند؟ این شرکت که در سال ۲۰۰۸ بنیان گذاری شده، رشد خارق‌العاده‌ای را تجربه کرده است؛ این شرکت اکنون بیش از InterContinental Hotels و Hilton Worldwide اتاق دارد. در هنگام نوشتن این مطلب، Airbnb به میزان 19.5 درصد از اتاق‌های هتل عرضه شده در نیویورک را تأمین می‌کند و در ۱۹۲ کشور فعالیت دارد، که در این کشورها تأمین ۵.۴ درصد از اتاق‌های هتل را بر عهده دارد (در سال ۲۰۱۵ این رقم 3.6 درصد بوده است).
بنیان گذاران Airbnb پی بردند که فناوری پلتفرم (Platform)، طراحی یک مدل کسب و کار کاملاً جدید را امکان‌پذیر کرده است که جنبه‌های اقتصادی کسب و کار سنتی هتلداری را به چالش می‌کشد. Airbnb بر خلاف هتل‌های زنجیره‌ای متعارف، صاحب هیچ ملکی نیست و ملکی را مدیریت نمی‌کند. این شرکت به کاربران این امکان را می‌دهد که هر فضای در دسترسی (از یک مبل تا یک عمارت مجلل) را اجاره کنند، این فرآیند از طریق یک پلتفرم آنلاین انجام می‌شود که افرادی که در جستجوی مکانی هستند را به صاحبان خانه که می‌خواهند یک اتاق یا خانه را با دیگران به اشتراک بگذارند، وصل می‌کند. Airbnb پلتفرم را مدیریت می‌کند و درصدی از اجاره را دریافت می‌کند.
از آن جایی که درآمد Airbnb وابسته به تملک یا مدیریت دارایی‌های حقیقی نیست، این شرکت برای رشد به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز ندارد و در نتیجه می‌تواند هزینه کمتری از مشتریان دریافت کند (معمولاً سی درصد کمتر از مبلغی که هتل‌ها دریافت میکنند). به‌علاوه، از آن جایی که صاحبان خانه‌ها مسئولیت مدیریت و نگهداری ملک و خدماتی که ارائه میکنند را دارند، ریسک Airbnb (حتی در خصوص هزینه‌های عملیاتی) بسیار کمتر از ریسک هتل‌های سنتی است. از سمت مشتری، مدل Airbnb با ارائه خدمات شخصی‌تر و ارزان‌تر، ارزش پیشنهادی را دوباره تعریف می‌کند. پیش از آنکه فناوری پلتفرم به‌وجود بیاید، هیچ دلیلی برای تغییر معنادار کسب و کار هتلداری وجود نداشت. اما پس از معرفی این فناوری، مدل کسب و کار غالب در برابر حملات افرادی آسیب‌پذیر شد که می‌توانستند با استفاده از این فناوری، ارزش پیشنهادی جذاب‌تری را برای مشتری خلق کنند. مدل کسب و کار جدید به‌عنوان رابطی بین امکانات به‌وجود آمده توسط فناوری و خواسته‌های بازار عمل می‌کند.
برای کسب اطلاعات در رابطه با بیزینس پلن برای مهاجرت به اسپانیا از این مطلب دیدن نمائید.
